ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΓΝΩΣΗ

ΠΑΙΔΙ

ΓΟΝΕΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ

Συνίσταται στην κατανόηση ότι ο προφορικός λόγος αποτελείται από μικρότερα μέρη και αναφέρεται στην ικανότητα του μαθητή να χειρίζεται αποτελεσματικά μεμονωμένους ήχους (φωνήματα) του προφορικού λόγου.  Είναι σημαντικός προγνωστικός δείκτης αναγνωστικής ικανότητας.

Τα βασικά επίπεδα φωνολογικής επίγνωσης είναι η φωνημική και συλλαβική δομή.

Δεν μπορώ να βρω τη λέξη που διαφέρει από τις άλλες

Δεν μπορώ να αποφασίσω αν δυο λέξεις που άκουσα είναι ίδιες ή διαφορετικές

Δυσκολεύομαι να βρω λέξεις που ομοιοκατα-ληκτούν με  τη λέξη π.χ. βίδα

Δεν μπορώ να απαντήσω στην ερώτηση από ποιους ήχους (φωνούλες) αποτελείται η λέξη μέλι

Ξεχνάω γράμματα όταν πρόκειται να γράψω λέξεις όπως «στροφή»

Ξεχνάει αρκετά γράμματα κυρίως σύμφωνα σε συμφωνικά συμπλέγματα όταν γράφει και κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη

Δυσκολεύεται ιδιαίτερα στην ανάγνωση λέξεων με  σύνθετη δομή

 Δε μπορεί να βάλει τα κατάλληλα φωνήματα για να φτιάξει μια λέξη π.χ. /σ/ χ/ο/ λ /ε /ί/ο/ και παραλείπει γράμμα ή γράμματα.

Έχει δυσκολίες να εντοπίσει από πόσες συλλαβές  ή πόσα γράμματα αποτελείται η λέξη π.χ. σφουγγάρι

ΠΑΙΔΙ

ΓΟΝΕΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ

Ανακωδικοποίηση είναι η σωστή αντιστοίχιση των γραμμάτων με τα φωνήματα και η σύνθεσή τους με σωστή σειρά ώστε να παράγονται συλλαβές, λέξεις και προτάσεις.

Η κατοχή της σχέσης που έχουν μεταξύ τους τα γραφήματα με τα φωνήματα ονομάζεται αλφαβητική αρχή και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την απόκτηση της αναγνωστικής ικανότητας.

Εφόσον η ανακωδικοποίηση είναι επιτυχημένη ακολουθεί η αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων του κειμένου δηλαδή η κατανόησή του.  Η μέθοδος πρώτης ανάγνωσης που στηρίζεται σε αυτά τα δεδομένα είναι η αναλυτικοσυνθετική και χαρακτηρίζει τα ρηχά αλφαβητικά συστήματα γλώσσας όπως είναι το ελληνικό.

Ευχέρεια αποκαλείται η ικανότητα να διαβάζει  κάποιος (δυνατά ή σιωπηρά)  γρήγορα, χωρίς λάθη και με κατάλληλη έκφραση και χρωματισμό της φωνής και να κατανοεί αυτά που διαβάζει.

Οι φτωχοί αναγνώστες  διαβάζουν με στάσεις, παρουσιάζουν έντονη συλλαβική κατατμητική μεθόδευση, διαπράττουν λάθη παραλείψεις και επανορθώσεις.  Αυτοί οι μαθητές είναι πιθανόν να έχουν δυσκολία στην αποκωδικοποίηση. Ακόμη και μετά την μερική ή ολική αποκατάσταση της  ικανότητας αυτής εξακολουθούν να παρουσιάζουν δυσκολίες ρυθμού.

Δεν μπορώ να διαβάσω στις λέξεις σε ένα κείμενο ιδιαίτερα όταν είναι μεγάλο και οι λέξεις έχουν πολλά σύμφωνα που είναι μαζί ενωμένα.

Πολλές φορές δεν ξέρω πως να πω τις λέξεις που βλέπω.

Αργώ πάρα πολύ να διαβάσω και όταν τελειώνω το κομμάτι είμαι κου-ρασμένος, δε θυμάμαι και δεν μπορώ να καταλάβω τι έλεγε.

Προτιμώ να ακούω αντί να διαβάζω με ευχαριστεί περισσό-τερο, τα θυμάμαι καλύτερα και δεν κουράζο-μαι καθόλου.

Δεν ξέρω πώς να προφέρω αυτές τις λέξεις.

Αισθάνεται μια τρομερή απέχθεια για το διάβασμα και σε ότι έχει να κάνει με σχολείο και βιβλία. Αρκετά συχνά προφασίζεται δικαιολογίες και δεν θέλει να πάει σχολείο.

Συχνά κολλάει σε λέξεις όταν διαβάζει με αποτέλεσμα να μη θέλει να συνεχίσει και να βρίσκει προφάσεις για διακοπή και ολιγωρία. Αρκετές φορές αναγκάζομαι να λέω εγώ τις λέξεις που δυσκολεύεται.

Η ανάγνωση είναι εξαιρετικά αργή και επίπονη. Στην αρχή νόμιζα πως θα βελτιωθεί με τις πολλές επαναλήψεις αλλά διαπίστωσα πως ουσιαστικά το μόνο που γινόταν ήταν να προτιμά να μαθαίνει το μάθημα απέξω.

Μετά από πάρα πολύ κόπο γνωρίζει πως να διαβάζει αλλά αργεί υπερβολικά

Δεν μπορεί να κατανοήσει αυτά που διαβάζει επειδή η κύρια προσπάθειά του είναι να διαβάσει τις λέξεις και όχι να τις καταλάβει.

Διαβάζει άχαρα και μονότονα και δίνει την εντύπωση πως απλά αραδιάζει τις λέξεις εντελώς ασύνδετες και χωρίς εκφραστικότητα, κάνει αναίτιες διακοπές και συχνά χάνει τη σειρά.

Διαμαρτύρονταν πως το κοροϊδεύουν οι συμμαθητές του, ο Δάσκαλος δεν του δίνει σημασία και δεν ασχολείται μαζί του. Τώρα δεν μου το αναφέρει,  το έχει πάρει απόφαση και το θεωρεί ως κάτι δεδομένο.

Αρχικά είχε μερικές δυσκολίες να αντιστοιχίσει τους ήχους (φωνήματα) με τα γράμματα. Οι δυσκολίες αυξήθηκαν πολύ όταν μπήκαμε σε συνθετότερου τύπου συλλαβές. Σε λέξεις με κανονική δομή (να αποτελούνται από συλλαβές του τύπου σύμφωνο- φωνήεν) η επίδοση είναι σχετικά καλή όσο όμως ο τύπος των συλλαβών από τις οποίες αποτελούνται οι λέξεις γίνεται συνθετότερος οι δυσκολίες του αυξάνονται.

Μου δίνει την εντύπωση πως δεν βλέπει ή δεν ακούει καλά. Μου φαίνεται ότι μαντεύει και δε διαβάζει ορισμένες λέξεις.

Διαβάζει χειρότερα από όλους, αργά και με πολλά λάθη, χωρίς ρυθμό και εκφραστικότητα και δε σταματά στα κόμματα και στις τελείες.

Η συμπεριφορά του σε δραστηριότητες που δεν έχουν να κάνουν με γραφή και ανάγνωση είναι απόλυτα κανονική.

Κάλεσα επανειλημμένα τους γονείς και τους είπα να βοηθούν το παιδί στο σπίτι, να ασχολούνται μαζί του. Με διαβεβαίωσαν πως ασχολούνται ώρες ατέλειωτες αλλά δεν βλέπουν αποτέλεσμα. Πιθανόν κάτι άλλο συμβαίνει. Δεν ξέρω που να απευθυνθώ, το είπα στο διευθυντή του σχολείου και μου είπε πως είναι μικρός ακόμα και πως τα παιδιά εξελίσσονται γρήγορα και απλά θέλει το χρόνο του. Δεν πρέπει να ανησυχούμε τους γονείς, αν δούμε πως στο τέλος της χρονιάς δεν υπάρχει βελτίωση θα καλέσουμε το σχολικό σύμβουλο να μας πει αν πρέπει να επαναλάβει την τάξη. Έχω ακούσει για τα Κ.Δ.Α.Υ. αλλά δεν ξέρω πως να το πω, πως θα το πάρουν οι γονείς.

Εγώ πάντως δεν ξέρω τι άλλο να κάνω, αυτός θέλει ένα δάσκαλο μόνιμο από πάνω του, δεν έχω χρόνο να ασχοληθώ μαζί του, με καθυστερεί πολύ, εξάλλου έχω και τα άλλα παιδιά.  

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ΠΑΙΔΙ

ΓΟΝΕΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ

Το λεξιλογικό υλικό αποτελεί την πρώτη ύλη του κάθε ομιλητή για την παραγωγή της ομιλίας. Θα πρέπει να κατανοούμε για να επικοινωνούμε. Ο λεξιλογικός πλούτος του αναγνώστη συμβάλλει σημαντικά στην κατανόηση του κειμένου.  Δεν μπορεί να γίνει κατανοητό ένα κείμενο χωρίς προηγουμένως να είναι γνωστές οι περισσότερες λέξεις που το συνθέτουν. Οι μαθητές μαθαίνουν τις περισσότερες λέξεις έμμεσα, από την καθημερινή επαφή με την ομιλούμενη και τη γραπτή γλώσσα. Το σχολείο πρέπει να αποδεχθεί και να στηρίξει το λεξιλογικό υπόβαθρο του μαθητή και να προχωρήσει στον εμπλουτισμό και τη διεύρυνσή του.

Ακούω τους συμμαθητές μου να διαβάζουν ένα κείμενο να απαντούν στις ερωτήσεις του δασκάλου και να συζητούν. Ο δάσκαλος και οι καλοί μαθητές χρησιμοποιούν παράξενες, άγνωστες και ακαταλαβίστικες λέξεις. Δεν μπορώ να καταλάβω ούτε τι λένε, ούτε που τις βρίσκουν. Εγώ γιατί δεν τις ξέρω;

Ξέρω αρκετά πράγματα αλλά δεν ξέρω πως να τα πω. Λέω τις ίδιες και τις ίδιες λέξεις και καταλαβαίνω πως γίνομαι κουραστικός και οι άλλοι δε με προσέχουν αλλά τι να κάνω δεν ξέρω πως αλλιώς να τα πω.

Σκέφτομαι να μη ξαναπώ τίποτα, θα αφήσω να τα λένε οι άλλοι που ξέρουν πώς να τα πουν.

 Αυτά τα βιβλία δεν καταλαβαίνω τι λένε οι λέξεις, γιατί δεν τα γράφουν πιο απλά; Ντρέπομαι να ρωτάω συνέχεια, φοβάμαι πως θα με περάσουν για χαζό.  

Δυσκολεύεται να μου πει τι έγινε στο σχολείο, πως πέρασε, τι τον ρώτησε ο δάσκαλος. Έχω την εντύπωση πως δεν μπορεί να μου πει αυτά που θέλει.

Δεν μπορεί συχνά να εκφράσει κάτι με τρόπο που να είναι κατανοητός από τους άλλους. Χρειάζεται να ζητήσω πολλές διευκρινίσεις για να καταλάβω τι θέλει να πει.

Συχνά μπερδεύει τις λέξεις και χρησιμοποιεί ακατάλληλες λέξεις

Δεν μπορεί να μάθει το  μάθημα όταν το διαβάζει και μου ζητάει να του το πω με δικά μου λόγια.

Προσπαθεί να μάθει απέξω (να αποστηθίσει) με τη σειρά τις λέξεις από τις οποίες αποτελείται το μάθημα χωρίς να καταλαβαίνει τι θέλει να πει

 Μερικές φορές νομίζει πως καταλαβαίνει αλλά καταλαβαίνει λάθος.

Έχει πάρα πολλές άγνωστες λέξεις στο μάθημα, πολύ περισσότερες από τους άλλους.

Με δυσκολία μου δίνει να καταλάβω τι θέλει να πει.

Δυσκολεύεται πολύ σε προφορικές και γραπτές ασκήσεις. Ιδιαίτερα σε εκείνες που απαιτούν τη συμπλήρωση των κενών με την κατάλληλη λέξη, δεν ξέρει τι πρέπει να βάλει.

Δεν μπορεί να αποδώσει σωστά τα γεγονότα σε ένα κείμενο και με τη σωστή σειρά.

Είναι αδύνατο να μου πει την περίληψη ή να βρει την «κεντρική ιδέα» του κειμένου

Όταν μιλάω μου δίνει την εντύπωση πως με προσέχει «αφηρημένα».

Δεν  κάνει συνδέσεις μεταξύ των λέξεων σε διάφορα κείμενα.

Φαίνεται ότι το λεξιλόγιό του είναι πολύ φτωχό

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

ΠΑΙΔΙ

ΓΟΝΕΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ

Κατανόηση είναι η συγκράτηση, η γνώση και η ερμηνεία  όσων διαβάζουμε. Για να επιτευχθεί η κατανόηση πρέπει να είναι δυνατή:

α) Η αποκωδικοποίηση

β) Να είναι δυνατή η σύνδεση μεταξύ αυτών που διαβάζουν και της προηγούμενης γνώσης

γ) Η ανάλυση αυτών των πληροφοριών σε τρία επίπεδα (πραγματολογικό, ερμηνείας, γενίκευσης).  Βασικό στοιχείο της κατανόησης είναι η ύπαρξη επαρκούς λεξιλογίου και η γνώση της ερμηνείας  των λέξεων. 

Οι αναγνώστες με ικανοποιητική κατανόηση μπορούν να εντοπίζουν τα βασικά  σημεία του κειμένου και τις ιδιαιτερότητές του. Γενικά η ικανοποιητική κατανόηση προϋποθέτει τον επιτυχή συγχρονισμό της γλωσσικής επάρκειας, της αναγνωστικής ικανότητας και της ώριμης λειτουργίας της σκέψης.

      Μου παίρνει πολύ χρόνο όταν διαβάζω. Δεν θυμάμαι να βάλω σε σειρά αυτά που έχω διαβάσει ακόμη και αν καταλάβω τι λέει το κείμενο. Όταν το  μάθημα έχει σχεδιάγραμμα τα πάω πολύ καλύτερα.

Τις περισσότερες φορές δεν καταλαβαίνω τι λέει αυτό που διαβάζω. Πρέπει να το διαβάσω πολλές φορές αλλά αν το κάνω αυτό δε θα τελειώσω ποτέ. Θέλω συνέχεια κάποιον κοντά μου να λέει αυτά που γράφει το βιβλίο με «δικά του» λόγια.

Δεν μπορώ να πω αυτό που διαβάζω ούτε με πολύ λίγα λόγια. 

Δεν μπορώ να καταλάβω την εξέλιξη μιας ιστορίας και δεν μπορώ να καταλάβω τι κάνουν και γιατί οι ήρωες. Όταν ο δάσκαλος μας βάζει κάποιο βίντεο σχετικό με το μάθημα οι εικόνες με βοηθούν πολύ και τότε καταλαβαίνω τι γίνεται.

Διαβάζει και δυσκολεύεται να καταλάβει για τι πράγμα μιλάει το μάθημα. Δεν μπορεί να πει ούτε τα βασικά σημεία αρκετές φορές. Προτιμάει να του διαβάζω εγώ το μάθημα και περισσότερο να του το εξηγώ. Ανησυχώ ως πότε θα «διαβάζουμε» μαζί.

Έχει πάρα πολλές άγνωστες λέξεις και πολλές φορές κάποιες λέξεις νομίζει πως ξέρει τι σημαίνουν αλλά αυτό που νομίζει είναι εντελώς λάθος. Αναγκάζομαι να ρωτάω εγώ τι σημαίνουν οι λέξεις για να βεβαιωθώ ότι τις ξέρει.

      Πολλές φορές αφού τα ακούσει από εμένα τα μαθαίνει αλλά δεν μπορεί τα πει με σωστή σειρά. Προτιμάει να απαντά σε ερωτήσεις και όχι να λέει το μάθημα με τη σειρά.

      Δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί έγινε κάτι που αναφέρεται στο μάθημα. Μου φαίνεται πως δεν διαθέτει καθόλου φαντασία. Όταν ρωτάω να φανταστεί την πιθανή συνέχεια της ιστορίας του μαθήματος δεν μπορεί να φανταστεί τίποτα.  

      Όταν διαβάσει κάτι δυσκολεύεται και αργεί πολύ. Όταν τελειώσει το διάβασμα και ρωτήσω γιατί τι μας μιλάει δεν αναφέρει τα βασικά σημεία αλλά δευτερεύοντα στοιχεία και λεπτομέρειες.

Πιστεύω πως δεν τον βοηθούν στην κατανόηση το αργό και συχνά λαθεμένο διάβασμα, η έλλειψη ρυθμού, η μνήμη του (δε συγκρατεί αυτά που διαβάζει) και το περιορισμένο λεξιλόγιο που διαθέτει.

Όταν του τα εξηγήσω αναλυτικά τα καταλαβαίνει αλλά πολύ δύσκολα μπορεί να τα εκφράσει με λογική συνέχεια (προηγούμενο και επόμενο και τη μεταξύ τους σχέση), ενώ η επίδοση είναι καλύτερη όταν κάνω ερωτήσεις.

      Αποφάσισα να γράφω τα βασικά σημεία του μαθήματος στον πίνακα σαν σχεδιάγραμμα με λογική σειρά και συνέχεια. Η επίδοση τώρα είναι αρκετά πιο καλή.

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΑΙΔΙ

ΓΟΝΕΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ

Συχνά δε δίνεται η πρέπουσα σημασία στον τρόπο και στο χρόνο που χρειάζεται το παιδί να αντιγράψει ένα κείμενο. Η αντιγραφή όμως μας δίνει χρήσιμα στοιχεία και πληροφορίες. Έτσι το παιδί που αντιγράφει αργά είναι πιθανόν να έχει οπτικοαντιληπτικές δυσκολίες ή αργή ψυχοκινητική ταχύτητα γνωστικής επεξεργασίας. Ο τρόπος και η μορφή των γραμμάτων είναι πιθανόν να αποκαλύψει δυσκολίες οπτικοκινητικού συντονισμού.

Ορθογραφημένη γραφή είναι η ικανότητα μεταφοράς (κωδικοποίησης) του προφορικού λόγου σε γραπτή μορφή με τη σωστή εφαρμογή της φωνηματικο-γραφημικής αντιστοιχίας και των κανόνων σε φωνολογικό, μορφολογικό, γραμματικοσυντακτικό και σημασιολογικό επίπεδο.

Μου παίρνει πολύ χρόνο να αντιγράψω ένα κείμενο. Συχνά χάνω τη σειρά και δεν ξέρω που αντιγράφω.

Τις περισσότερες φορές δεν  θυμάμαι να γράψω τη λέξη απέξω και πρέπει να την κοιτάζω συλλαβή – συλλαβή ή αυτές που είναι πολύ δύσκολες γράμμα – γράμμα. Όταν ο δάσκαλος μού βάζει να αντιγράψω από τον πίνακα ποτέ δεν προλαβαίνω.

Πρέπει να το ξανακοιτάξω αυτό που έγραψα πολλές φορές γιατί είναι σίγουρο πως θα έχω κάνει λάθος.

 Με κουράζει πάρα πολύ αυτή η κίνηση να κοιτάζω κάθε τόσο το βιβλίο και μετά στο τετράδιο να γράφω τα γράμματα, τους τόνους, τα κόμματα και τόσα άλλα σημάδια. Θέλω να κάνω στάσεις, δεν μπορώ να τα γράψω με τη μία.

Οι γονείς μου μου κάνουν παρατηρήσεις ότι αργώ πολύ, κάνω άσχημα γράμματα, πολλές μουντζούρες και αυτό με εκνευρίζει φοβερά. 

Όταν μαθαίνω ορθογραφία δεν  θυμάται την «εικόνα» της λέξης με τι «ι» ή με τι «ο» γράφεται. Όταν τη διορθώνουν οι γονείς μου ή ο δάσκαλος μού βρίσκουν ένα σωρό λάθη και να έχω ξεχάσει αρκετά γράμματα μέσα στις λέξεις. Εγώ όταν διορθώνω μόνος μου λίγα από αυτά κατορθώνω να βρω. Μα πως στο καλό τα βλέπουν όλα;

Όταν γράφω λέξεις δεν μπορώ να καταλάβω πως πρέπει να τις γράψω. Με ρωτούν, αν έτσι όπως τα γράφω δεν καταλαβαίνω πως είναι αταίριαστη ή παράξενη η μορφή τους. Εγώ δεν θυμάμαι καμία μορφή. Μου φαίνονται όλα φυσιολογικά.

Ντρεπόμουν στην αρχή όταν ο δάσκαλος μού έβαζε να γράψω στο τετράδιο τις λέξεις που έκανα λάθος μαζί με ένα σωρό παρατηρήσεις. Τώρα το συνήθισα. Το καλύτερο θα ήταν να μην υπάρχουν τόσα «ι» και «ο». Δεν μπορώ να καταλάβω εξάλλου τι χρειάζονται. Όσο υπάρχουν αυτά εγώ δε θα μάθω να γράφω ποτέ σωστά.

Αργεί υπερβολικά κατά την αντιγραφή κάνοντας πολλά ορθογραφικά λάθη, ξεχνώντας γράμματα. Κάνει μουντζούρες και άσχημα γράμματα. Δεν μπορώ να καταλάβω τι φταίει και χάνει τόσο χρόνο να αντιγράψει ακόμη και ένα μικρό κείμενο. Απελπιζόμουν όταν έβλέπα τέτοια σπατάλη χρόνου και τα έγραφα εγώ. Το σταμάτησα γιατί διαπίστωσα πως αυτό δεν τον βοήθησε επειδή περίμενε να του τα γράψω.  Τον άφησα και μόνο του να γράψει να δω πότε θα τελειώσει. Ακόμα χειρότερα. Του υποσχέθηκα και αμοιβές αν τελειώσει γρήγορα και πάλι δεν έγινε τίποτα. Είναι και στη γραφή όπως και σε όλα του εξαιρετικά αργός.

Δεν μπορεί να μάθει με τίποτα την ορθογραφία, δεν θυμάται τους κανόνες ορθογραφημένης γραφής αλλά και όταν καταφέρει να θυμηθεί κάποιους δεν κάνει σχεδόν ποτέ σωστή εφαρμογή. Ξεχνάει γράμματα και δεν γράφει τα «ι» και «ο» σωστά. Δε βάζει ποτέ τόνους και προτιμάει να τους βάζει στο τέλος.

Δυσκολεύεται πάρα πολύ να μάθει ορθογραφία. Τη γράφουμε αμέτρητες φορές για να καταφέρει να τη γράψει σωστά. Είναι στιγμές που άσκησα υπερβολική πίεση αλλά το αποτέλεσμα ήταν σαφώς χειρότερο. Στο σχολείο την ξεχνάει και σίγουρα θα κάνει λάθος ακόμα και αν εμένα μου την έγραψε σωστά. Για άγνωστη ορθογραφία δε συζητάμε. Ακόμα και λέξεις που τις έχουμε πει την προηγούμενη μέρα δεν τις θυμάται.

Ανησυχώ που θα πάει αυτή η κατάσταση, περνάει ο καιρός και δεν υπάρχει βελτίωση. Τώρα οι λέξεις έχουν γίνει πολλές και αυτός δείχνει απελπισμένος και σίγουρος πως δε θα μάθει να γράφει ποτέ σωστά.

Δυσκολεύεται και αργεί πολύ να αντιγράψει από τον πίνακα. Δεν το καταφέρνει ποτέ και αυτό που αντιγράφει είναι λάθος. Μου φαίνεται πως χαζεύει και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί. Είπα να καθίσει και στο διάλειμμα να το αντιγράψει αλλά και πάλι χάζευε και δεν το τελείωσε.

Στις ασκήσεις τού βιβλίου αργεί υπερβολικά, κάνει άσχημα γράμματα και συνέχεια περιμένω να τελειώσει. Δεν έχει καθόλου ταχύτητα και είναι αργός. Τελευταίος βγάζει βιβλία και τετράδια, τελευταίος τα μαζεύει. Τελευταίος φεύγει το μεσημέρι. Γενικά σε κάθε δραστηριότητα είναι ο τελευταίος και εξαιρετικά αργός. Στη γυμναστική και στο παιχνίδι είναι κανονικός.

Γράφει εντελώς ανορθόγραφα με λάθη και παραλείψεις, προσθέσεις και αλλοιώσεις ακόμη και σε συχνόχρηστες λέξεις,  δε χρησιμοποιεί τον τόνο και δεν βάζει κόμματα και τελείες.  Εδικά όταν κουράζεται η κατάσταση είναι απελπιστική. Δε σκέφτεται καθόλου και τα πάντα τα βάζει στην τύχη. Δεν θυμάται τους γραμματικούς κανόνες όσες φορές κι αν τους πούμε και δεν κάνει σχεδόν ποτέ σωστή εφαρμογή ακόμη και αυτούς που έχω κρεμασμένους στην τάξη.

 Στην αρχή καλούσα τους γονείς και τους έκανα παρατηρήσεις να διαβάζει περισσότερο την ορθογραφία και να ασχολούνται μαζί του. Με διαβεβαίωσαν πως ασχολούνται και τα ίδια κάνει και στο σπίτι. Τώρα πιστεύω πως δεν έχει οπτικό λεξιλόγιο και σιγουρεύτηκα πως έχει προβλήματα μνήμης και δεν μπορεί να συγκρατήσει την οπτική παράσταση των λέξεων.

Όσο περνάει ο καιρός ο αριθμός των λέξεων αυξάνεται και η κατάσταση δε βελτιώνεται.

Όταν τελειώσει το διάβασμα και ρωτήσω γιατί τι μας μιλάει δεν αναφέρει τα βασικά σημεία αλλά δευτερεύοντα στοιχεία και λεπτομέρειες.

Πιστεύω πως δεν τον βοηθούν στην κατανόηση το αργό και συχνά λαθεμένο διάβασμα, η έλλειψη ρυθμού, η μνήμη του (δε συγκρατεί αυτά που διαβάζει) και το περιορισμένο λεξιλόγιο που διαθέτει.